Günümüz Teknolojisi Sporun Neresinde

Büyüyen Spor Endüstrisi

Günümüzde spor artık sadece sporcuların rekabeti değil, milyonlarca insanın çalışıp para kazandığı bütün bir endüstridir. Küresel spor endüstrisi; spor altyapısı, spor etkinlikleri, spor konukseverliği, eğitim ve spor malzemeleri üretimi ve perakende satışı dahil edildiğinde yaklaşık 600-700 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilmektedir.

Paranın ötesinde spor, işletmelerin duygu üretmesine yardımcı olur. Her yıl, sporun yardımıyla şirketlerin markalarını olumlu yönde etkilemek, marka imajını iyileştirmek ve fonksiyonel ürünleri bile duygusallaştırmak için dünya çapında milyarlarca avro yatırım yapılıyor.

Örneğin, dünya çapında artan sayıda yeni ve büyüyen spor mega etkinliği, 2023’de küresel spor sponsorluğu hacminin 57  milyar Avro’yu bulmasına yol açtı.

Bununla birlikte, sporun tüm heyecanına rağmen, iş açısından sporun gezegendeki en muhafazakar sektörlerden biri olduğunu göz ardı edemeyiz. Bir bakıma spor, rekabet dengesini korumak ve kazanan her şeyi alır ve doğal tekel dinamiklerinden kaçınmak için uzun vadeli istikrar için tasarlanmıştır.

Her sporcunun kazanma şansı olmalıdır. Spordaki en kötü senaryo, bir sporcunun veya takımın her zaman kazanmasıdır. Bu, NBA, NFL, İngiltere Premier Ligi ve Almanya Bundesliga gibi ticari ligler için bile geçerlidir.

Spora yönelik girişimler, bu iki alanın altında yatan çok farklı rekabet dinamikleri nedeniyle gerilim yaratabilir ve geçici de olsa sporda çok önemli olan rekabet dengesini bozabilir.

Bununla birlikte, spor endüstrisi, giderek sporda yeni para birimi haline gelen yeni teknolojiler ve veriler aracılığıyla sunulan yeni fırsatlar nedeniyle hızlı bir büyüme yaşıyor.

Veri analizinin yükselişiyle birlikte spor, yeni teknolojiler için kanıtlama alanı veya “laboratuvar” görevi görüyor. Sektör uzmanlarına göre 2023, özellikle fitness, Espor ve spor içeriği alanlarında küresel spor teknolojisi girişimlerine 4 milyar dolardan fazla yatırım gördü.

2.Dinamik Spor – Teknoloji İlişkisi

Son yıllarda saha içi ve saha dışı inovasyonun hızı, donanım, yazılım ve veri analitiğindeki ilerlemelerle hızlandı. Teknoloji ve sporun dinamik bir ilişkisi var.

Spor, yeni teknolojiler için bir kanıtlama alanıdır ve teknolojiler, aynı zamanda sporda önemli bir aksama kaynağıdır. Sporun sporcular tarafından yapılması, tüketiciler tarafından izlenmesi, paraya çevrilmesi ve yönetim tarafından düzenlenmesi, teknolojik yeniliklerin uygulanmasıyla ile birlikte devrim yaratıyor.

2.1 Teknoloji Sporcu Performansını Artırıyor

Geçmişte, antrenman ve yarışma hazırlığı, tam olarak nedenini bilmeden deneme yolu takip eden sezgisel uygulamalar tarafından yönlendiriliyordu. Günümüzde, profesyonel, amatör sporcular, rekabet avantajı elde etmek için fiziksel ve zihinsel yeteneklerinden en iyi şekilde yararlanmak için giderek daha fazla yeni teknolojilere yöneliyorlar.

Ve teknolojiler, antrenman yapma ve rekabet etme biçimlerini temelden değiştiriyor. Günümüzde spor aktivitesi sırasında kullanılan teknolojiler arasında;  vücuda takılan sensörler ve cihazlar, vücuda takılan giyilebilir ve performans takip sistemleri, vücutta akıllı haplar ve implantlar kullanılmaktadır.

Bu teknolojilerin tümü, performans geri bildirimi ve antrenman rehberliği sağlamak için bireysel veya takım düzeyinde kondisyon, taktik ve teknik verileri ölçerek ve yorumlayarak sportif performansı artırmayı amaçlar.

Sporcuların yaralanma riskini önlemesine ve azaltmasına, stresi yönetmesine ve aşırı yüklenmeyi tespit etmesine yardımcı olurlar. Bu teknolojilerin çoğuna yarışmadan önce ve sonra izin verilir, ancak yarışma sırasında izin verilmez.

Teknolojik etki, spor yardımcıları, protezler ve ekipmanlarda birçok yeniliğin yer aldığı Paralimpik yarışmalarda özellikle gözlemlenebilir.

Birçok Paralimpik sporcu, sporlarını gerçekleştirmek için teknik araçlara bağımlıdır.

Böylece, inovasyon burada en çok ihtiyaç duyulan alan olarak ortaya çıkıyor.

Ünlü fütürist Yuval Noah Harari, yeni performans rekorlarının Olimpiyat Oyunları yerine Paralimpik Oyunları’nda kırılmasını bekliyor. Ona göre zamanın ne zaman geleceğine yalnızca teknik ilerleme karar verecek.

Sadece birkaç yıl içinde, engelli atletler için teknolojik yardımlar, protezlerin veya dış giysilerin paralimpik atletlere insandan daha iyi performansı kolaylaştıran ek güç, dayanıklılık ve stabilite sağlayacağı noktaya ilerleyecektir.

2012 yılında, Güney Afrikalı çifte ampute Oscar Pistorius, hem Olimpiyat hem de Paralimpik Oyunlarında bir koşu etkinliğinde yarışan ilk atlet oldu. Bu nedenle, yıllarca uluslararası düzeyde güçlü atletleri yenen iki kez Paralimpik uzun atlama şampiyonu Markus Rehm’in 2016’da Rio Olimpiyat Oyunlarında yarışmak istemesi sürpriz olmadı.

Ancak Rehm’in Olimpiyat hayali, bıçaklarının kendisine sağlam atletlere göre bir avantaj sağlamadığını kanıtlayamadığı için yetersiz kaldı. Kritik bir zorluk, tüm sporcular için adaleti sağlamaya devam ediyor.

Bununla birlikte, Paralimpik Olimpiyatların aksine, Uluslararası Olimpiyat Komitesi, adil rekabeti sağlamak için teknoloji kullanımını sınırlar.

Örneğin, on yıl önce, Uluslararası Yüzme Federasyonu, köpekbalığı benzeri mayo Speedo LZR Racer ve taklitçilerinin piyasaya sürülmesinden sonraki 17 ay içinde 130’dan fazla dünya rekoru düşmesinin ardından yasaklayarak teknoloji dopinginin sınırlarını oluşturmaya başladı.,

Benzer şekilde, uluslararası atletizm yönetim organı, son zamanlarda oyunun kurallarını değiştiren ekipmanların atletizm üzerindeki artan etkisine karşı koymak için koşu ayakkabıları için yeni düzenlemeler duyurdu.

Kenyalı atlet Eliud Kipchoge, 12 Ekim 2019’da, Viyana’da koşulan maratonu 1:59:40’lık dereceyle tamamlayarak bu alandaki rekoru kırdı. Ancak üzerinden birkaç ay geçtikten sonra atletin bu koşu sırasında giydiği Nike’ın Alphafly ayakkabısı ve aynı teknolojiyi kullanan Vaporfly modelleri teknolojik doping tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Nike, Vaporfly ayakkabıları şöyle tanıtıyor: “Tabandaki tam boy karbon fiber plaka, sağladığı itiş gücüyle temponu artırmana yardımcı oluyor.

Nike’ın Vaporfly modelleriyle benzer bir Teknoloji kullanan diğer ayakkabı da Under Armour’ın Hovr modelleri. Sıfır yerçekimi hissiyle koşarken harcadığınız enerjiyi size geri sağlayan bu modeller, Under Armour’ın koşu takip uygulaması MapMyRun’a da bağlanabiliyor.

Kan dolaşımını hızlandıran tişört Canterbury firmasının iyonize tişörtleri de Teknoloji kullanımıyla dikkat çekiyor. Yarattığı  elektromanyetik alanla sporcuların kan dolaşımını hızlandırdığı ve bu sayede kaslara daha hızlı oksijen sağladığı iddia edilen bu malzeme Dünya Anti-Doping Ajansı tarafından incelendi. Ajans, iddiaları destekleyecek yeterli kanıt olmadığı için herhangi bir kısıtlama getirmedi.

 Sahada devreye giren teknolojilerin yanı sıra, saha dışında sporu geliştirmeye yardımcı olan, yani sporun tüketimini ve yönetimini kolaylaştıran ve iyileştiren çok sayıda teknoloji de kullanılmaktadır.

2.2 Teknoloji Spor Tüketimini Artırıyor

Yeni teknolojiler, insanların sporu tüketme şeklini geliştirerek seyircilerin bu yöndeki deneyimi geliştirir. Örneğin, yeni teknik çözümler, orijinal video veya editoryal içerik, spor haberleri ve maç sonuçları gibi farklı içerik türlerini geleneksel medya dağıtımı ve spor yayın platformları aracılığıyla seyircilerin kullanıma sunarlar.

Daha spesifik olarak, 360° kayıt yapan robot kontrollü dronlar, canlı yayın için spor etkinliklerinin daha zengin bir görünümünü sağlar. Teknolojik gelişmeler aynı zamanda hem taraftar bağlılığını artırmak hem de spor tüketim deneyimlerini geliştirmek için taraftarların en sevdikleri yıldızlar, takımlar ve liglerle bağlantı kurmasına yardımcı oluyor.

İşlem platformları, etkinlikler için bilet satın almayı veya ürün ve hatıra eşyası almayı kolaylaştırmaya yardımcı olur. Sosyal medya teknolojileri, taraftarların benzer spor ilgi alanlarına sahip diğer kişilerle ağlar ve topluluklar oluşturmasını sağlar.

2.3 Teknoloji Spor Yönetimini ve Yönetişimini İyileştiriyor

Sporcu performansı ve spor tüketiminin yanı sıra, teknolojik yenilikler;  spor tesislerinin, takımların, derneklerin, liglerin, etkinliklerin, fitness stüdyolarının ve medya şirketlerinin yönetimini iyileştirmektedir.

Profesyonel veya amatör spor takımları, kulüpler ve mekanlar için kullanılan uygulama teknolojileri, operasyonların verimliliğini artırabilir ve spor tüketicileri için daha iyi deneyimler sağlayabilir.

Örneğin, özelleştirilmiş uygulamalar; stadyum içi çözümler operasyonları kolaylaştırır ve diğerleri turnuvalar, ligler, yarışlar ve diğer büyük spor etkinliklerinin düzenlenmesi için araçlar sağlar.

Ayrıca bu konuda medya, sponsor markalar ve yatırımcılara yönelik veya bunlarla ilgili teknik çözümler tasarlanabilir.

Hakemlik, teknolojinin uygulanmasıyla geliştirilebilen bir başka önemli kurumdur. Son yıllarda profesyonel sporlarda mikrofon ve kulaklık kullanımı, saha dışı oyun için takip sistemleri, gol çizgisi teknolojisi ve video yardımcı hakemlik ortaya çıktı.

Güvenilirliklerini kanıtladıktan sonra, otomatik hakemlik ve puanlama sistemleri muhtemelen daha yaygın hale gelecektir.

2.4 Teknoloji Mevcut Müsabakalarda Yeni Sporcu Sınıflarına İmkan Sağlıyor

Yeni teknolojilerdeki gelişmeler, yalnızca insan atletik performansını artırmak için fırsatlar sunmakla kalmıyor, aynı zamanda makineler gibi yeni sporcu sınıflarının mevcut sporlarda rekabet etmesini sağlayarak sporu da artırıyor.

Makinelerle doğrudan rekabetin büyüsünü ateşler. Makineler zaten bilinen kurallarla yapılandırılmış oyunları oynayabilir. 1996’da satrançta ilk insan-makine düelloları kamuoyunun büyük ilgisini çekmişti.

IBM tarafından geliştirilen Deep Blue, o zamanın tartışmasız Dünya Satranç Şampiyonu Garry Kasparov’a meydan okuduğunda, satranç büyük ustasını altı oyunun birinde yenmeyi başardı.

Jeopardy, poker veya Çin masa oyunu Go’da makinelerin insanları yendiği birçok örnek var.

Programcılar ayrıca bilgisayar oyunu Dota 2’de açıkça programlanmadan insanları yenebilen yapay zeka geliştirdiler. Makine öğreniminin yardımıyla yazılım programı kendi kendine oyunu öğrendi

İnsanların robotları yönlendirerek dolaylı olarak birbirleriyle rekabet ettiği ilginç insan-makine düelloları zaten olmuştur. Örneğin RoboGames, şimdiden futbol, basketbol, halter, masa tenisi ve sumo güreşi dallarında robotik sporcuların rekabetine ev sahipliği yaptı.

Dahası, dünya çapında on binlerce üyeden oluşan bir topluluk olan RoboCup’ın destekçileri, otonom insansı robotlardan oluşan bir ekiple hüküm süren futbol dünya şampiyonlarına karşı rekabet etme ve 2050’ye kadar kazanma vizyonunu sürdürüyor.

İnsanlar hala araba yarışlarında robotları yönlendirerek birbirleriyle rekabet ederken, Formula E (Formula-e serisi Fédération Internationale de l’Automobile tarafından organize edilen elektrikli otomobil yarış serisidir.) yakında artık insan girdisine ihtiyaç duymayacak. Bunun nedeni, Formula 1 ile rekabet halinde oluşturulan yarış arabası serisinin yakında otonom Roboracer’ların birbirleriyle rekabet etmesine izin vermesidir.

Bu yarış arabalarının ilk prototipleri şimdiden pistte ümit vaat eden testlerden geçiyor. Amaç, farklı takımların aynı donanımla birbirleriyle rekabet etmesini sağlamaktır.

Bu nedenle rekabet, algoritma tasarımında gerçekleşir. Her takımın kendi geliştirdiği yapay zeka sayesinde sürücüsüz yarış arabaları saatte 300 km’ye varan hızlarda asfaltta yarışacak.

2.5 Teknoloji, Yeni Sporların Gelişimini Sağlıyor

Ekstrem sporların kullanıcı inovasyonuyla güçlenerek ana akım hale gelmesi ve kitle pazarına uygun hale gelmesi yaklaşık 30 yıl sürdü.

Bugün, mevcut sporları iyileştirmenin ve artırmanın yanı sıra, gelişen teknolojiler neredeyse bir gecede yeni sporlar yaratabilir.

Esporun niş bir alt kültürden 1 milyar USD’lik (ve büyüyen) bir küresel endüstriye dönüşmesi en bariz ve güncel olanıdır.

Sanal ortam, Esporun diğer sporlarda ancak hayal edebileceğimiz özellikleri hayata geçirmesini sağlar. Espor şu anda birkaç yüz profesyonel oyuncu arasındaki rekabete dayanan oyunlardan oluşsa da, küresel Espor kitlesi şimdiden 450 milyonu aştı.

Bu e-spor meraklıları, dünya çapında 2,5 milyar normal ve sıradan video oyuncusundan oluşan bir topluluğun parçası.

Sektör uzmanlarına göre, uzun vadede, video oyunları dünyanın açık ara en büyük eğlence biçimi haline gelebilir ve gezegendeki en büyük spor haline dönüşebilir.

Olimpiyat Oyunlarına Esporu eklemek biraz zaman meselesi gibi görünüyor. Görünüşe göre 2024’den itibaren Espor, Asya Oyunlarının resmi bir parçası olacak.

Drone yarışı gibi diğer sporlar, son yıllarda bir arka bahçe hobisinden uluslararası ligler, profesyonel yarışmalar ve büyüyen bir hayran kitlesi olan bir spora dönüştü.

Espora benzer şekilde, sıradan insanlar bir gecede drone yarış sahnesinin süper yıldızları oldular. Yarı ve tam otomatik drone yarışları, küresel izleyicinin ilgisini çekmek için geleneksel sporlarla rekabet eden ciddi ve kayda değer bir spor disiplini olma yolunda ilerliyor.

Drone yarışı, insan vücudunun ve zihninin daha önce hiç olmadığı kadar rekabet etmesine ve benzersiz hız ve çeviklikle uçmasına olanak tanır.

Son olarak, Speedgate gibi adını henüz duymamış olabileceğiniz yeni sporlar var. Bu canlı aksiyon sporu, yapay zekanın yardımıyla oluşturuldu.

3.Gelişen Teknolojiler Sporun Geleceğini Şekillendirecek

Bu kitabın amacı, sadece gelişmekte olan teknolojileri önümüzdeki beş ila on yıl içinde spor üzerindeki etkilerine göre değerlendirmek değil, aynı zamanda sporun 20 hatta 30 yıl sonraki geleceğine geniş bir bakış atmak ve bilinmeyen bilinmeyenler hakkında düşünmektir.

3.1 Nicel ve Niteliksel Teknoloji Tahmini

Geleceği tahmin etme arzusu insan doğasının bir parçasıdır ve tarih boyunca pek çok örneğine rastlarız. Örneğin antik Yunanistan’da, Delphi Kahini geleceği önceden bildirdi ve tarihin en ünlü kült yerlerinden biri haline geldi.

Şimdi, tahmin, geçmiş ve mevcut verilere dayalı olarak gelecek hakkında tahminlerde bulunma sürecidir.

Bununla birlikte, bir teknolojinin gelişimini ve gelecekteki etkisini tahmin etmek karmaşık bir iştir. Nicel tahmin modelleri genellikle kısa veya orta vadeli gelecek senaryolarına uygulanır ve geçmiş verilerin bir fonksiyonu olarak gelecekteki verileri tahmin etmek için kullanılır.

Yeterli tarihsel veri mevcut olduğunda ve verilerdeki bazı modellerin devam etmesi beklendiğinde uygundurlar.

Ancak işin püf noktası, yıkıcı zamanlarda, geçmiş verilerin enterpolasyonunun artık geleceği tahmin etmeye izin vermemesidir. Dünyamız önümüzdeki on yıllarda önceki yüz yıllara göre çok daha radikal bir şekilde değişebileceğinden, niceliksel teknoloji tahminleri daha kolay hale gelmeyecek.

Sadece birkaç on yıl içinde yeni bir dünya ortaya çıkacak – torunlarımızın torunları şu anda bildiğimiz dünyayı hayal bile edemeyecekler.

Bununla birlikte, sporcuların, tüketicilerin ve yöneticilerin yeni teknolojilerle nasıl başa çıktıkları belirsiz ve belirsizliğini koruyor. Gelişmekte olan teknolojileri ve bunların spor üzerindeki gelecekteki etkilerini değerlendirmek için, onlarca yıllık profesyonel deneyime sahip gerçek konu uzmanlarının kişisel muhakeme ve sezgilerini temel alıyoruz.

Bu tür niteliksel teknoloji tahmini genellikle orta ve uzun vadeli senaryolara uygulanır ve geçmiş veriler mevcut olmadığında veya yıkıcı gelişmeler öngörülebilir olduğunda uygundur.

3.2 Sporla İlgili Gelişmekte Olan Teknolojilerin Seçimi

Dijital çağda sporun geleceğine en uygun teknolojileri seçmek için önce teknoloji tahmin raporlarına ve çalışmalarını araştırdık. Teknoloji tahmininde, taramada ve yol haritalamada çok sayıda yerleşik pazar araştırması ve istihbarat firması, teknoloji blogları ve platformları (örneğin, diğerleri arasında Gartner, CB Insights, ZDNet ve TechCrunch) vardır.

Hepsi, gelişmekte olan teknolojilerin atılımlar yaşayacağını ve tam potansiyellerini geliştireceğini tahmin etmek için risk sermayesi, girişimler, patentler, ortaklıklar ve haberlerden bahseden milyonlarca veri noktasını analiz etmek için araçlar ve yöntemler geliştirdiler; ayrıca teknoloji zaman çizelgelerini de tahmin ediyorlar.

Kaynak :