Enerji Artırıcı Kahve Alternatifleri
- Erman Üsküdarlı
- 20 Nis
- 4 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 22 Nis

Dört popüler sağlıklı yaşam içeceği sizler için inceledik.
Enerjiniz düşük olduğunda, yerba mate, yaupon çayı, matcha çayı ve hindiba kahvesi gibi kahve ve çay alternatiflerini denemeye değer mi? Uluslararası Gıda Bilgi Konseyi’ne göre, genellikle sağlıklı yaşam içecekleri olarak pazarlanan bu gibi kahve alternatifleri trend oluyor.
Kahve ve çay hakkında temel bilgiler
National Coffee Association tarafından yapılan bir ankete göre, Amerikalı yetişkinlerin %70’i kahve içiyor ve bunların %62’si bunu her gün yapıyor. Yapılan çalışmalar, kahve çekirdeklerindeki polifenoller ve antioksidanlar olarak adlandırılan bileşikleri, daha düşük tip 2 diyabet riski, kalp hastalığı ve Parkinson ve Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif bozukluklar da dahil olmak üzere sağlık konusunda faydalı olduğu biliniyor ama yine de çoğumuz muhtemelen bu nedenlerle çay ve kahveyi içmiyoruz.
Kahve meraklıları, berraklığı ve odaklanmayı artıran kafein enerji artışının, kokusunun ve derin lezzetinin tadını çıkarır. Yine de herkes kahve hayranı olmak zorunda değildir. Kafein bazı insanları gergin hissettirir ve kafein hassas mideleri tahriş edebilir.
Kahvenin kuzeni olan çay ise , dünya genelinde suyun ardından en popüler ikinci içecektir ve Amerikalıların üçte biri tarafından keyifle içilmektedir. Çoğu çay türü kahvenin yaklaşık yarısı kadar kafein içerir (bitki çaylarında kafein yok denecek kadar azdır) ve daha az asit içerir. Çay, flavanoller gibi sağlığı geliştiren antioksidan bileşikler içerir.
Kafein karşılaştırması: 0.2 L demlenmiş kahve yaklaşık 95 mg kafein içerir; hazır kahve yaklaşık 60 mg; siyah çay yaklaşık 47 mg; ve yeşil çay yaklaşık 28 mg
Yerba Mate Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Yerba mate (veya mate), Güney Amerika’daki Ilex paraguariensis ağacından elde edilen, topraksı ve diğer çaylara göre daha acı bir tada sahip bir bitki çayıdır. Klorojenik asit gibi antioksidan polifenollerin yanı sıra kahve kadar veya daha fazla kafein içerir (fincan başına 80 ila 175 mg). Ön araştırmalar, kilo kaybını teşvik edebileceğini ve kan kolesterolünü düşürebileceğini göstermektedir, ancak çalışmalar kesin değildir. Kullanıcılar kafeinle ilgili olarak vücutta gerginlik olmadan daha az yorgunluk ve daha iyi odaklanma hissediyor.
Dezavantajları: Yaprakların dumanla kurutulması gibi bazı mate işleme yöntemleri, ızgara etlerde bulunan kanserojen maddelerle aynı olan polisiklik aromatik hidrokarbonları ortaya çıkarabilir. Bazı araştırmalar, zaman içinde çok miktarda mate içilmesini, baş ve boyun, mide, mesane ve akciğer dahil olmak üzere bazı kanser risklerinin artmasıyla ilişkilendirmektedir. Bununla birlikte, tütsülenmemiş mate (hava ile kurutularak işlenir) daha güvenli olabilir.
Yaupon Çayı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Mate gibi, yaupon da bir bitki çayıdır. ABD’ye özgü olan bu bitki, yeşil çaya benzer yumuşak çimenimsi bir tada sahiptir. Enflamasyonu azalttığı ve enerjiyi artırdığı iddia edilen klorojenik asit ve antioksidanlar içerir. Bu çay fincan başına 60 mg kafeine sahiptir ve ayrıca kakao çekirdeklerinde ve birçok çayda bulunan kafeine yapısal olarak benzer bir bileşik olan teobromin sağlar. Teobromin kan akışını artırır ve enerji ve uyanıklığı artırabilir, ancak bu artış, hızlı ancak kısa süreli bir artış sağlayan kafeinden daha yavaş başlar ve daha uzun sürer.
Dezavantajları: Teobromin ve kafein kombinasyonu, özellikle çok miktarda yaupon içerseniz veya yatma vaktine çok yakın yudumlarsanız, kalp atış hızını artırabilir ve uykuyu engelleyebilir.
Matcha Çayı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Matcha, yeşil çay ile aynı Camellia sinensis bitkisinden gelmektedir. Ancak yeşil çayın aksine matcha gölgede yetiştirilir, bu da onu güneş ışığından ve oksidasyondan korur, parlak yeşil rengine ve daha yüksek polifenol içeriğine katkıda bulunur. Bütün çay yaprakları ve matcha sapları ince bir toz haline getirilir ve daha sonra sıcak su veya süt ile çırpılır. Matcha fincan başına yaklaşık 40 ila 175 mg kafein içerir ve yeşil çay ile aynı antioksidan polifenollere, özellikle de teanin ve kateşinlere sahiptir. Bununla birlikte, matcha yapımında bütün yapraklar kullanıldığından, standart yeşil çaydan daha yüksek konsantrasyonlar içerebilir.
Dezavantajları: Yeşil çay düşük ila orta miktarda kafein içerirken, matcha çok yüksek miktarlarda, hatta kahveden bile daha fazla kafein içerebilir.
Hindiba Kahvesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Hindiba, Chicorium Intybus bitkisinin kurutulmuş, kavrulmuş ve bir içecek üretmek için öğütülmüş köküdür. Hindiba, kavurma sırasında karamelize olan inulin adı verilen prebiyotik lif içerir ve bu da içeceğe geleneksel kahveden daha cevizimsi, daha tatlı ve daha az acı bir tada sahip koyu kahverengi bir renk verir. Tadı normal kahveye benzer ancak kafein içermediği için aynı enerji artışını sağlamaz. (Bazı insanlar daha düşük kafeinli bir içecek için hindiba kahvesini demlenmiş kahve ile karıştırır). Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar hindiba kökünün anti-enflamatuar özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. İnülin bağırsak mikrobiyomuna ve bağırsak sağlığına fayda sağlayabilir, ancak hindiba kahvesinde bulunan küçük miktarların böyle bir fayda sağlaması muhtemel değildir.
Dezavantajları: Hindiba bitkisi kanarya otu ile aynı aileden gelir, bu nedenle hindiba kahvesi kanarya otu polenine duyarlı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
Sonuç olarak;
Kahve alternatifi sağlıklı yaşam içecekleri, normal kahve ve yeşil veya siyah çayda bulunanlara benzer bitki bileşikleri içerebilir. Tadı hoşunuza gidiyorsa bunları tercih etmenizde bir sakınca yoktur. Sadece daha sağlıklı olduklarını varsaymayın, çünkü hiçbir güçlü kanıt kilo kaybı, kalp sağlığı veya kanser önleme iddialarını desteklememektedir.
Bu içecekler en iyi sade olarak veya sadece bir miktar limon, bal, şekersiz süt veya bitki sütü ile tüketilebilir. İşleme ve eklenen bileşenler, doğal olarak oluşan bitki bileşiklerinden kaynaklanan sağlığı geliştirici etkileri ortadan kaldırabilir. Örneğin, bazı araştırmalar çaya süt veya krema yoluyla protein ve yağ eklenmesinin antioksidan özellikleri azaltabileceğini ve flavonoidleri etkisiz hale getirebileceğini göstermektedir. Ve doğal bileşikler bozulmadan kalsa bile, bir içeceğin şeker, yarım buçuk, şurup veya çırpılmış krema ile doyurulması, onu bir tatlıya dönüştürerek potansiyel sağlık avantajlarını etkisiz hale getirildiği bilinmektedir.
Kaynak:
Comments